22 Kasım 2010 Pazartesi

Yazı hariç



Bir öykü kaç farklı biçimde anlatılabilir? E-kitaptan iPad'e teknolojinin farklı kanalları üzerinden okuma tecrübesinin dönüştürülmesi tartışmaları süredursun, Her Şey Aydınlandı ile Aşırı Gürültülü ve İnanılmaz Yakın'ın 1977 doğumlu yazarı Jonathan Safran Foer bambaşka bir projeyle çıktı karşımıza. Yeni bir kitap, Tree of Codes (Şifre Ağacı.) Kitabın ilginç yanı, Foer'in yeni metni olmasından öte aslında eski bir kitaptan 'yapılması.' Şifreli konuşuyor gibi miyim bilemiyorum, ancak anlatacağım kitap bugüne değin bildiklerimizden tamamen farklı, dolayısıyla doğru ifadeyi seçmek pek kolay değil. Foer, Şifre Ağacı'nı, tamamen Bruno Schulz'un Krokodil Sokağı isimli kitabındaki sözcüklerle üretmiş; şöyle ki Foer'in kitabı Bruno Schulz'un metnindeki sözcüklerden oluşuyor, tabii Foer dokunuşuyla. Foer, Schulz'un kitabını yer yer kesip yer yer kimi kelimeleri örterek Schulz'unkinden tamamen bağımsız olan kendi öyküsünü dökmüş sayfalara...

İşin bir de teknik tarafı var tabii. Bu proje için matbaa bulmak pek kolay olmamış, burada matbaa makinelerinin ayrıntılarına girecek değilim ancak sadece baskıya yönelik tekniklerin 'kasıtlı' kesikler karşısında geçerli olamayacağının altını çizelim, ötesini irdelemek işin meraklılarına kalsın. Sonuçta ortaya, Schulz'un kelimeleriyle anlatılan Foer'in öyküsü çıkmış. Kitap, aynı zamanda kendi başına tasarımsal bir obje haliyle. Bu özel kitap, önceki Foer kitapları kadar yüksek adetlerde baskı göremeyecek; 2011 yılının Ocak ayında piyasaya çıkacak olan kitabın satış fiyatı Amazon'a göre 40 USD ki bu da kitabın büyük kitlelere ulaşmasını engelleyecek bir faktör. İlginç olan fikrin kendisi; bu blogda da sık sık meylettiğimiz metinleri metinlere bağlama ya da bir metni diğerine sıçrama tahtası olarak algılama hadisesi Şifre Ağacı ile bire bir vuku bulmuş oluyor. Schulz'un Krokodil Sokağı önceki yıllarda Can tarafından yayımlanmış. Schulz'un metnin orijinalini Lehçe yazdığı ve Foer'in kendi öyküsünü Schulz'un İngilizce çeviri metni üzerinden anlattığı düşünülürse, dolaylama unsuru katlanıyor üstelik.

Şifre Ağacı çıkmadan önce benim kendi projem, Krokodil Sokağı'nı okurken Foer'in öyküsünü hayal etmeye çalışmak olacak.

Şifrelerle yüklü kitaplar pek çok elbette, onlardan birinden, Kara Kitap'tan bir alıntıyla bitirelim biz yazımızı: "Çünkü hiçbir şey hayat kadar şaşırtıcı olamaz. Yazı hariç. Yazı hariç. Evet tabii, tek teselli yazı hariç."


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder