6 Nisan 2017 Perşembe

Kendinden büyük...


...

İçlerinde kendilerinden daha büyük şeyler barındıran nesneler toplamaya başlamıştılar yolculuklarda; okyanusla dolu bir deniz kabuğu, kullanılmış bir daktilo şeridi ve sırlı camdan yapılmış, dünyayı içeren bir ayna. Her şey ritüelleşme eğilimindeydi sanki -Jacob’ın Julia’yı her perşembe işten alması, karşılıklı oturup sessizce içtikleri sabah kahvesi, Julia’nın Jacob’ın kitap ayraçlarının yerine bıraktığı ufak notlar- ta ki genişleye genişleye sınırlarına varıp başlangıç noktasına doğru daralmaya koyulan bir evren gibi çözülene dek. Bazı cuma geceleri vakit bir şeyler için fazla geç, bazı çarşamba sabahları da fazla erkendi. Bazı tartışmalardan sonra bacakların arası öpülmezdi. Cömertliğiniz üstünüzde değilse eğer, içi dışından daha geniş olan kaç nesne bulabilirdiniz ki?

(Buradayım, Jonathan Safran Foer. Çeviren: Begüm Kovulmaz.)

5 Nisan 2017 Çarşamba

Mana



"Yazdığı şarkıları hiç yorumlamadım. Kurt asla yapmazdı bunu. Şarkı sözleri konusunda ketumdu. Ne çıkarmak istersen onu çıkarırdın. (...) Düz anlamlı şeyleri sevmediğini söylerdi. Örtük şeyler daha çok ilgisini çekiyordu. Marketlerin el ilanlarındaki et resimlerini keser, üzerlerine orkideler yapıştırırdı. Ne demekti bu? Ne demek istiyordu? In Utero'daki tüm o bedensel referanslar - anatomi ile bir ilgisi vardı illa ki. Hoşuna gidiyordu."

Şarkı sözlerini size açıkladığı olur muydu?

"Ah, hayır, asla. Gülerdi sadece. Hoş bir şey yaptığını bilir, buna sevinirdi. Bir şeyler açıklayıp anlatmanın böbürlenmeye gireceğini düşünürdü. Belki de tahminlere yer bırakmayı seviyordu. (Duraksıyor) Onun söylemesi gerekir size. Bilmiyorum."

(Nirvana'nın solisti Kurt Cobain 5 Nisan 1994'te intihar etti; bugün yirmi üç yıl olmuş. Yukarıdaki alıntı Rolling Stone'un grubun basçısı Krist Novoselic ile yaptığı söyleşiden - Buradayım'ı okuyanlar, neden bu alınıtının burada yer aldığını ve Foer'in adeta bir Rorschach testi gibi kullandığı All Apologies adlı Nirvana şarkısının sözlerinin tam da Novoselic'in bahsettiği bağlamda neden önem taşıdığını anlayacaktır; okumayanlar içinse gidip Nirvana dinleme ve sözleri anlamlandırmaya çalışma vesilesi olsun. Aqua, seafoam, shame diyerek mana kısmını size bırakır, huzurunuzdan çekilirim.)


4 Nisan 2017 Salı

Ev

Size göre herkes kendine bir yuva, evinde hissedeceği bir yer mi arar? Olduğu yerde güvende hissedip arayışa koyulmayan insanlar da var mı?

"Bu (arayış) bence düşünen ve hisseden herkesin ortak noktası. Pek çok farklı sorunun altında da yatan budur, mesela: "Nasıl bir işim olmalı?" "Nasıl bir dost olmalıyım?" "Evlenmek istiyor muyum?" "Çocuk sahibi olmak istiyor muyum?" "Amerika'da yaşamalı mıyım?" "Hillary Clinton'a oy versem mi?" gibi soruların. Bu ve benzeri pek çok sorunun temelinde, "Yuva anlayışım nasıl? Nerede ve hangi şartlar altında kendimi evimde gibi hissedeceğim?" sorusu yatar. Herkesin amacı aynıdır aslında. Herkes kendini evinde hissetmek ister, gezginler bile; hatta bilhassa gezginler ister bunu."

(Jonathan Safran Foer, Goodreads'te, insanın evi neresi olmalı temalı birtakım sorulara kafa yoruyor... Ben bu konuda otorite sayılmam zira gezgin değilim ama Almanya'da dere tepe düz gidip Berlin'den Leipzig'e, sonra tekrar Berlin'e uzandığım bir seyahatten yeni geldim ve gezginlerin de işi hiç kolay değil diye düşünüyorum. Neyse, her şey sizin, sizin okuyacağınız kitaplar için. Görselde, Foer'in Buradayım'ının Almanca edisyonu - dikkatle bakarsanız dikine duran kitabın Yavuz Ekinci imzalı olduğunu göreceksiniz. Bu arada ev illa dört duvar mı olmak zorunda, mesela bir kitap rafı olamaz mı?)